Dziś takie odezwy budziłyby co najwyżej uśmiech politowania. Ale w 1920 r. przemawiały do wyobraźni Polek. „Niewiasto! Nie pozwól aby dzieci Wasze patrzyły z pogardą na zniesławionego ojca, niech idzie na front!”. „Czy narzeczony Twój wart jest polskiej niewiasty czy walczy z najazdem?” „Polko czy wszyscy Twoi bracia walczą już na froncie?” „Jesteś matką? Czy syn Twój spełnił już obowiązek względem Ojczyzny?” Do tego tekst pisany drobnym drukiem: „Kto ten plakat niszczy lub zdziera, kto pozwala, żeby leżał nienaklejony, ten łączy się z wrogiem”.


Te cztery afisze propagandowe z 1920 r. są moimi ulubionymi. Myślę, że obecnie żaden specjalista od budowy wizerunku wojska czy komunikacji w sytuacjach kryzysowych nie zaryzykowałby odwoływania się do matek, żon i narzeczonych. I nie kierowałby do nich przekazu: namawiajcie bliskich, żeby szli na front. Ale przed wiekiem było to skuteczne.

Oryginały tych plakatów znajdują się w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warto się tam wybrać nie tylko z okazji Święta Wojska Polskiego. Są tam eksponowane zbiory, które zainteresują nawet osoby niezbyt fascynujące się wojskiem.

 

1

Niewiasto! Nie pozwól aby dzieci Wasze patrzyły z pogardą na zniesławionego ojca, niech idzie na front!

2

Czy narzeczony Twój wart jest polskiej niewiasty czy walczy z najazdem?

3

Polko! Czy wszyscy Twoi bracia walczą już na froncie?

4

Jesteś matką? Czy syn Twój spełnił już obowiązek względem Ojczyzny?